هنکامی که فرد با دو گوش خود می شنود، مغز می تواند جهت صدا و همچنین فاصله منبع صدا از فرد را تشخیص دهد ولی زمانی که یکی از دو گوش فرد، شنوایی خود را بطور کامل از دست می دهد (به این عارضه اصطلاحا UHL و یا SSD گفته می شود که UHL مخفف عبارت Unilateral Hearing Loss و SSD مخفف عبارت Single Sided Deafness است ) تشخیص موقعیت و فاصله منبع صدا برای فرد بسیار سخت و دشوار و شاید غیر ممکن خواهد بود.
Head Shadow Effect
اثر سایه سر یا همان Head Shadow Effect به این موضوع اشاره می کند که ما چگونه با درک تفاوت بلندی (شدت) صدا بین دو گوش می توانیم جهت و موقعیت منبع صدا را تشخیص دهیم. صداهایی که در طیف فرکانسی پایین هستند (تا فرکانس ۱۰۰۰ هرتز) دارای طول موج بلندتری بوده و از آنجاییکه هر دو گوش انسان ، این صدا ها را با بلندی یکسان می شنوند، فرد نمی تواند منبع و جهت صدا را تشخیص دهد. صدا هایی که در طیف فرکانسی بالا (فرکانسهای بیشتر از ۱۰۰۰ هزتر) قرار گرفته اند، دارای طول موچ کوتاهتری بوده و در نتیجه توسط سر فرد، بلوکه شده و یک سایه آکوستیکی ایجاد می شود که بواسطه آن، شدت صدا بین دو گوش به میزان ۶ دسیبل (در فرکانسهای بالاتر این کاهش شدت صدا تا ۲۰ دسیبل هم میرسد)، کاهش پیدا می کند و در نتیجه فرد این صدا ها را با بلندی متفاوت در دو گوش خود دریافت می کند و در نتیجه می تواند جهت و موقعیت منبع صدا را تشخیص دهد.
افرادی که شنوایی خود را در یکی از گوشهای خود از دست داده اند نمی توانند از این پدیده Head Shadow Effect استفاده کنند در نتیجه جهت یابی صدا برای آنها سخت و تقریبا در بعضی موارد غیر ممکن خواهد بود. همچنین در این دسته از افراد، اثر Head Shadow Effect حتی می تواند باعث ایجاد اختلال در شنوایی صدای اطراف شود.
معرفی سمعک های CROS و BICROS
برای کمک به افرادی که شنوایی یک گوش خود را کامل از دست داده اند سمعک های CROS و BICROS ابداع شد. (CROS مخفف عبارت Contralateral Routing of Signal است و کلمه BICROS مخفف کلمه Bilateral Contralateral Routing of Signal می باشد) این سمعک ها، از یک میکروفون که در گوش ناشنوا قرار می گیرد، برای دریافت صدا استفاده می کنند و این صدا یا بصورت بیسیم و یا از طریق سیم به گوش سالم فرد منتقل می شود و تجربه شنوایی با دو گوش را برای فرد شبیه سازی می کند. در صورتی که فرد هیچ گونه افت شنوایی در گوش سالم خود نداشته باشد، از سمعک های CROS استفاده می شود ولی اگر گوش سالم فرد دارای افت شنوایی باشد، سمعک BICROS برای او تجویز می شود. از مزایای استفاده از سمعک های CROS و BICROS می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• بهبود کیفیت صدا
• ارایه طیف وسیعی از شنوایی
• بهبود درک گفتار
• ببهبود درک صدا در محیط های پر سر و صدا و شلوغ
• بهبود در توانایی جهت یابی صدا
• بهبود در شناسایی صدا
• احساس شنوایی هماهنگ و متعادل
• احساس خستگی کمتر برای فرد
• افزایش میزان رضایت مندی افراد استفاده کننده از سمعک
با پیشرفت تکنولوژیهای دیجیتال، قابلیت هایی نظیر برنامه ریزی خود کار سمعک و میکروفونهای جهت دار (Directional Microphone) نیز در طی چند سال اخیر، به این دسته از سمعک ها اضافه شده است. البته با اضافه شدن این تکنولوژیها، سایز باتری های بکار رفته در این سمعک ها نیز افزایش پیدا کرده است و بیشتر افراد ترجیح میدهند که این قابلیتها را علیرغم نیاز به باتری هایی با سایز بزرگتر در اختیار داشته باشند. برخی از افرادی که از سمعک های CROS و BICROS استفاده می کنند بر این باور هستند که داشتن یک ریموت کنترل، برای تغییر دستی برنامه های سمعک می تواند به آنها در بهبود تجربه شنیداری در محیط های مختلف، کمک شایانی بکند.