در فصل سرما یکی از مشکلات شایع بین بچهها درد گوش و عفونتهای گوش است. بخصوص که این عفونتها معمولا بعد از یک دوره سرماخوردگی سر و کلهشان پیدا میشود.با این حال تشخیص درد گوش در یک نوزاد یا یک بچه کوچک به خصوص که هنوز زبان باز نکرده باشد خیلی کار راحتی نیست با این وجود گاهی اوقات پیش میآید که بچهها با بروز نشانههای مشخصی به زبان بیزبانی میگویند که گوش درد دارندو باید چارهای برای درد آنها پیدا کنیم.
نشانههای عفونت گوش در کودکان
متاسفانه کودکان کمسن نمیتوانند حرف بزنند تا به شما بگویند که چه ناراحتیی دارند.وجود این نشانهها در کودکتان ممکن است بیانگر ابتلای او به عفونت گوش میانی باشد:
1.درد، که ممکن است به صورت ناآرامی کودک، دست زدن و کشیدن گوش باشد.
2. تحریکپذیر بودن حین تغذیه، یا به گریه افتادن کودک هنگام خواباندن او خود را نشان دهد.
3. ترشح سفید یا زردرنگ از گوش که ممکن است بویی نامطبوع داشته باشد.
4. تب که معمولا بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتیگراد است.
5. اشکال در شنوایی
عوامل زمینه ساز
عوامل معینی – چه محیطی و چه عواملی فراسوی کنترل فرد – وجود دارد که ممکن است خطر عفونت گوش را در کودکان افزایش می دهد:
1. قرار گرفتن در معرض دود سیگار محیطی
2. داشتن سابقه ی عفونت گوش، سرما خوردگی های مکرر ویا داشتن سابقه ی خانوادگی عفونت گوش
3. به طور نارس یا کم وزن متولد شدن
4. داشتن آلرژی هایی که به احتقان یا پرخونی منجر شود.
اپیدمیولوژی:
در کودکان بسیار شایع است و بیشترین وقوع آن از ۶ ماهگی تا ۳ سالگی می باشد.
اتیولوژی:
ریسک فاکتورهایی که بروز اوتیت مدیا را افزایش می دهند عبارتند از: فصل ( در زمستان بیشتراست)، ناهنجاری مادرزادی، فاکتورهای محیطی، نژاد ( در سفید پوستان بیشتر است)، سن اولین ابتلا( هرچه سن ابتلای اولیه کمتر باشد، دوره های وقوع بیماری شدیدتر و مقاومتر بوده و احتمال عود آن بیشتر است ) و جنس ( در پسران بیشتر است).
اوتیت مدیا به سه صورت دیده می شود
1. اوتیت مدیای حاد (AOM: Acute Otitis Media ): معمولاً یک عفونت باکتریائی حاد به همراه عفونت دستگاه تنفسی فوقانی می باشد.
2. اوتیت مدیای حاد عود کننده : اگر اوتیت مدیای حاد سه بار یا بیشتر درشش ماه یا چهار بار یا بیشتر در یک سال اتفاق افتد از نوع عود کننده می باشد.
3. اوتیت مدیای منتشره (OME: Otitis Media with Effusion ): عفونت مقاوم و بدون علامت مایع گوش میانی که به اوتیت مدیای حاد عود کننده بدون سابقه ابتلا به AOM منجر میشود.
۹۳ درصد کودکان تا سن ۷ سالگی یک مورد یا بیشتر و 39 درصد ۶ مورد یا بیشتر ابتلا به این بیماری را تجربه می کنند . تغذیه با شیر مادر و سیگار نکشیدن در منزل احتمال ابتلا به اوتیت مدیای حاد را کاهش می دهد. علائم AOM شامل درد گوش ، تب (ولی در برخی موارد بدون تب)، آبریزش بینی و سرفه و کاهش شنوایی می باشد. در اطفال چند ماهه ممکن است بدون علامت باشد
در این مورد حساسیت زیاد اغلب نشانه درد گوش و AOM می باشد.اوتیت مدیای منتشره اغلب بدون علامت می باشد. سیگار کشیدن ،سابقه فامیلی ابتلا به بیماری اوتیت میانی ، جنس پسر ، ابتلا به اوتیت مدیای حاد در سال اول زندگی از عوامل مستعد کننده ابتلا به این بیماری می باشد. گرچه این بیماری ممکن است در هر سنی روی دهد، عمدتا نوزادان و کودکان کمسن را مبتلا میکند. اکثر کودکان تا سن سه سالگی دست کم یک بار به آن مبتلا شدهاند.این امر ممکن است به علت باریکتر بودن لولههای استاش (که گوش میانی را به حلق متصل میکنند) در کودکان نسبت به بزرگسالان باشند. در نتیجه به علت تخلیه نشدن ترشحات گوش میانی، زمینه برای عفونت فراهم میآورد.
اوتیت مدیا براساس تظاهرات بالینی
1.اوتیت مدیا حاد: وجود مایع در گوش میانی که با علائم و نشانه های حاد بیماری در موضع ( مانند گوش درد، خروج ترشحات گوش میانی، تورم پرده صماخ ) و یا در کل بدن مانند تب همراه می باشد.
2. اوتیت مدیا مقاوم: وجود علائم تقریبا شدید (درد و تب) پس از سه روز درمان با آنتی بیوتیک و ادامه فشار و التهاب در پشت پرده صماخی.
3. اوتیت مدیا با ترشح: ترشح گوش میانی ۶ روز پس از یک دوره درمان آنتی بیوتیکی برای اوتیت مدیا حاد ادامه دارد که ممکن است تا چند هفته یا چند ماه طول بکشد.
4. اوتیت مدیا راجعه : وقوع حداقل ۳ دوره اوتیت مدیا حاد در ۶ ماه و یا ۴ دوره اوتیت مدیا حاد در ۱۲ ماه
درمان :
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان ، اگرکودک شما عفونت گوش میانی دارد، مهم است کودک را برای تشخیص و درمان مناسب به نزد دکتر ببرید.
متخصص اطفال تعیین خواهد کرد که ٱیا این عفونت باکتریایی است یا ویروسی.اگر عفونت باکتریایی باشد، دکتر شما آنتیبیوتیک تجویز خواهد کرد. اگر عفونت ویروسی باشد، آنتی بیوتیک آن را درمان نخواهد کرد، بنابراین تجویز آنها نه تنها فایدهای ندارد، بلکه ممکن است عارضه ایجاد کند.با توجه به این که عفونتهای ویروسی شایعتر هستند، پزشکان در بسیاری موارد در کودکانی که از جهات دیگر سالم باشند، آنتیبیوتیک تجویزنمیکنند و منتظررفع خودبخودی عفونت باقی میمانند.
برای تسکین درد میتوانید به کودکان مسکنهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید. به کودکان آسپیرین ندهید، مگر اینکه دکترتان آن را تجویز کند. همچنین گذاشتن یک بالشتک گرمکننده روی گوش کودک هم به تسکین او کمک میکند. دکتر ممکن است قطره گوش هم برای کودک تجویزکند.در کودکانی که دچار عفونتهای مکرر گوش میشوند ممکن است با جراحی لولههایی در گوش کار گذاشته شود تا به کاهش تجمع مایع در گوش میانی کمک کند.