10 حیوان که دارای قوی ترین حس شنوایی در جهان هستند
در حالیکه محدوده شنوایی انسان بین 20 تا 20 کیلوهرتز میباشد (اگرچه قسمت اعظم صداهایی که پردازش میشود در محدوده 2000 تا 5000 هرتز قرار دارند)، حیوانات بسیاری وجود دارند که حس شنوایی بسیار حساس تر و قوی تری نسبت به انسان دارند که در اینجا به 10 مورد از تیزگوش ترین آنها اشاره میکنیم:
1. طبق تحقیقات جدید شبپره بزرگ مومخوار(Galleria mellonella) با حساسیت فرکانسی بسیار بالا با وجود هر 4 سلول گیرنده صوتی درون اندام شنوایی ساده اش، تیزگوش ترین موجود در جهان شناسایی شده که شنوایی اش 150 برابر حساستر از حس شنوایی انسان است و میتواند فرکانسهای صوتی تا 300 کیلوهرتز را هم بشنود که بالاترین میزان ثبت شده در موجودات جهان طبیعی است.
این حشره در کندوی عسل تخمریزی کرده و لاروهایش از موم و ضایعات کندوها تغذیه میکنند. سیر تکاملی این نوع شبپره با شکارچیانش یعنی خفاشها درهم پیچیده است اما حس شنوایی خفاش ها تا 212 کیلوهرتز ثبت شده که بازهم حدود دو سوم شنوایی شبپره بزرگ موم خوار است و آنها به لطف این سلاح، اغلب قادر به فرار از خفاش ها هستند.
2. در حالیکه بسیاری از خفاش ها نابینا متولد میشوند حس شنوایی شان، بقدری قویست که با استفاده از آن مسیر خود را در تاریکی مطلق با استفاده از پژواکیابی (echolocation) پیدا میکنند. درواقع خفاشها فرکانس های فراصوت جیرجیر مانندی را مانند نور چراغ قوه در سطح وسیعی از محیط اطرافشان منتشر و پژواک امواج صوتی منعکس شده از اجسام و دیگر موجودات مجاور را پردازش میکنند. پژواکیابی بقدری دقیق است که خفاش با هر جیرجیر خود میتواند مکان، اندازه، جهت و حتی ذات فیزیکی یک جسم را تشخیص دهد، مدت زمان انعكاس صدا، فاصله طعمه و كیفیت و وضعیت انعكاس صدا، جهت طعمه و بزرگی آن را نشان میدهد. در واقع هر چقدر طعمه بزرگ تر، انعکاس صدا هم شدیدتر میشود. خفاش این مقادیر را موقتا به حافظه سپرده و دوباره در تاریكی به راه خود ادامه میدهد. این پستانداران خزه دار شبگرد حساس ترین شنوایی را در خانواده پستانداران دارند.
3. موش های صحرایی میتوانند صداهایی در محدوده فراصوت را تشخیص دهند که گوش انسان قادر به تشخیص آنها نیست، این جوندگان کوچک می توانند گوش هایشان را در جهت منبع صدا متمرکز کنند. در بعضی از گونه های حیوانات، سفیدی (زالی) پوست میتواند به شنوایی آسیب برساند که در موش ها این وضعیت ممکن است بجز حس شنوایی، بر حس بینایی و بویایی آنها نیز تاثیر بگذارد. موش ها اغلب برای تحقیقات شنوایی استفاده میشوند، زیرا گوش آنها شبیه گوش های انسان است.
4. جغد بعنوان موجودی شب زنده دار، دارای حس شنوایی بسیار قوی در محدوده 200 تا 12000 هرتز میباشد، شکل پهن و قرص مانند صورتش به هدایت صدا به سوی گوشهای بزرگش کمک میکند و منقار رو به پایینش نیز برای دریافت صدا کمترین مانع را ایجاد میکند. در بیشتر گونههای شب بیدار جغد، یکی از گوشها کمی بالاتر و جلوتر از گوش دیگر بصورت نامتقارن قرار گرفته تا صداها را در حالت حرکات عمودی طعمه نیز، سریع جهت یابی و مکان یابی کند. برخی از گونه های جغد با این قدرت شنوایی و گوش های حساس میتوانند جهت حرکت طعمه را با دقت بالایی حتی در تاریکی مطلق تشخیص دهند. نکته جلب آنکه قدرت شنوایی جغدها با افزایش سن کاهش نمی یابد!
5. شنوایی دلفین ها 7 برابر بهتر از انسان هاست و مانند خفاش ها از پژواک یابی برای شنیدن استفاده میکنند و امواج صوتی را ارسال و امواج برگشتی را پردازش میکنند و بدین ترتیب موقعیت جسم مورد نظر و حتی اندازه و شکل آن را شناسایی میکنند. قدرت فوق العاده آنها در فرکانس های بالاتر است که می توانند صداها را تا 20000 هرتز بشنوند. در مقابل، نهنگ ها از فرکانس های پایین برای برقراری ارتباط استفاده می کنند. وجود گوش های خارجی دلفین میتواند صدا را از طریق فک پایین به گوش میانی منتقل کند. بدلیل وجود قشر شنوایی بسیار پیشرفته، جهت یابی و پردازش صدا بسیار سریع رخ میدهد.
6. شنوایی سگ ها تقریبا 4 برابر بهتر از شنوایی انسان و فرکانس شنیداری شان تقریبا دو برابر انسان است. هر گوش سگ 18 ماهیچه مختلف دارد در حالیکه در انسان فقط 3 ماهیچه است که به سگ ها این قدرت را میدهد که گوش هایشان را بلند کنند، بچرخانند یا کج کنند، بنابراین آنها میتوانند به سرعت گوش های شان را در جهتی که صدا می آید متمرکز کنند.
7. ممکن است رفتارهای عجیب اسب ها موقع سوارکاری که ناگهان هنگام دویدن متوقف میشود، همانند اینکه چیزی غیر معمول را یافته و برای دویدن مجدد درنگ میکند، بدین دلیل باشد که او صدایی را شنیده که شما نمیتوانید بشنوید! گوش اسب کمی حساستر از انسان است ولی در هر گوش 10 ماهیچه مختلف دارد که میتواند گوش را 180 درجه بچرخاند، به سرعت صدا را بشنود و مکان یابی کند.
8. حس شنوایی قوی گربه ها حتی بیشتر از دامنه شنیداری سگ ها میباشد. آنها در گوش خود 32 ماهیچه دارند که حرکت راحتتر گوش به عقب و جلو را ممکن میکند و حتی میتوانند گوش خود را بطور مستقل 180 درجه بچرخانند، بنابراین در مقایسه با انسان ها، کشف منبع صدا برای گربه بسیار آسان تر است.
9. گوش های بزرگ فیل نقش مهمی در هدایت امواج صوتی دارد. آنها جز تعداد انگشت شماری از حیوانات هستند که می توانند امواج فروصوتی را بشنوند که با گوش انسان قابل شنیدن نیست، صداهای با فرکانس بسیار پایین که توسط پدیده های طبیعی از زمین لرزه و آتشفشان گرفته تا بادهای شدید و بهمن ایجاد میشود، این قدرت بالای شنوایی به ارتباطات از راه دور نیز کمک میکند.
10. کبوتر میتواند امواج فروصوت با فرکانس پایین (کمتر از 20 هرتز) را بشنود. صداهای موجود در این محدوده، پایین تر از حد صداهایی است که برای انسان قابل شنیدن میباشد. آنها حتی در مکان هایی میتوانند صداهای کمتر از 0.5 هرتز را هم بشنوند. این قدرت شنوایی باعث میشود آنها طوفان های دور، زلزله ها و حتی آتشفشان ها را تشخیص دهند.
- اما در این میان حیوانات بسیار دیگری هم مانند خرگوش، وال، پنگوئن، گرگ، گربه ماهی، ملخ و... هستند که گوش های تیزی دارند اما در رده های بعدی قرار میگیرند و ما در اینجا به 10 مورد از حساس ترین و قوی ترین حس شنوایی در حیوانات اشاره کردیم.